Hiện nay với nhu cầu phát triển theo hướng hội nhập quốc tế, trao đổi với nước ngoài được phổ biến rộng rãi. Nhờ vậy hoạt động trao đổi xuất nhập khẩu phát triển mạnh và từ khóa quota được dùng thường xuyên trong lĩnh vực này. Có thể bạn chưa hiểu rõ về khái niệm quota, sau đây sẽ phân tích về quota là gì, phân loại quota và ưu điểm, nhược điểm của quota.
- Khái niệm
Quota theo tiếng việt là “hạn ngạch” là quy định theo từng quốc gia về giới hạn lớn nhất về mức sản lượng hay giá trị của một mặt hàng, một nhóm hàng hóa được phép xuất nhập khẩu qua thị trường theo hình thức khác nhau và theo khoảng thời gian nhất định. Mức thời gian được cấp phép thường là 1 năm và được cơ quan nhà nước ấn định, nên quota có thể thay đổi dựa vào thực trạng phát triển kinh tế thị trường.
Sử dụng quota với mục đích kiểm soát được lượng xuất khẩu và giới hạn lượng nhập khẩu theo quy định từng quốc gia không giống nhau. Ngoài ra, quota chỉ áp dụng với những hàng hóa có tầm quan trọng và ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc dân như lương thực, thực phẩm, thành phẩm may mặc,… Nhờ vậy nhà nước đảm bảo được sản xuất trong nước, sử dụng hàng hóa trong nước, dùng quỹ ngoại tệ hiệu quả, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, văn hóa dân tộc, môi trường sinh thái quốc gia, đảm bảo cam kết của chính phủ nước ngoài hỗ trợ điều phối thương mại quốc tế.
Đặc biệt, quota là một biện pháp góp phần tăng sản xuất trong nước, ổn định thành phần kinh tế, thị trường và hỗ trợ các công ty trong nước. Theo quy định nhà nước đưa ra hạn ngạch cho những hàng hóa thiết yếu, quan trọng giúp ổn định giá cả và số lượng sản phẩm trong nước.
- Phân loại
Quota có hai loại là quota nhập khẩu và quota xuất khẩu, đặc biệt quota nhập khẩu được sử dụng nhiều thường xuyên hơn quota xuất khẩu.
Quota nhập khẩu: là các quy định giới hạn số lượng, giá trị một số hàng hóa nhập khẩu vào thị trường trong nước để đảm bảo lượng hàng hóa trong nước được sử dụng, đẩy mạnh sản xuất và cân bằng được giá nội địa của các loại sản phẩm đó. Ngoài ra, quota nhập khẩu không đem lại lợi nhuận cho chính phủ nhưng giúp đem lại lợi nhuận cao cho công ty sản xuất. Quota nhập khẩu được chia thành hai loại chính, là quota thuế suất và quota tuyệt đối.
Quota xuất khẩu: là quy định cụ thể về giới hạn số lượng, khối lượng và giá trị xuất khẩu của hàng hóa nhất định do cơ quan nhà nước của nước xuất khẩu đặt ra.
- Ưu điểm và nhược điểm của quota
Ưu điểm:
Áp dụng quota vào thị trường đem lại nhiều lợi ích về hoạt động thương mại quốc tế cho quốc gia, góp phần gia tăng tăng trưởng, phát triển kinh tế của đất nước mình kết hợp tăng phát triển chung của thế giới.
Quản lý tốt cán cân trong nước nhờ kiểm soát được số lượng hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu của quốc gia dựa vào đó đưa ra những điều chỉnh, điều tiết phù hợp. Ngoài ra, khi nhà nước quản lí tốt số lượng, giá trị của một mặt hàng trong thời kỳ để có thể đưa ra các nhận định đúng về kinh tế trong nước.
Quota có vai trò quan trọng như động lực các doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh hoạt động sản xuất dẫn đến thúc đẩy sản xuất kinh doanh quốc gia, giúp cán cân cân bằng thương mại.
Nhược điểm:
Chính phủ không thu được lợi nhuận, một số công ty nhận được lợi nhuận lớn và có thể khiến công ty đó thành đơn vị độc quyền về hàng hóa đó ảnh hưởng xấu đến thị trường.
Người tiêu dùng khó tiếp cận được mặt hàng nhập khẩu, giảm sự lựa chọn và có thể đẩy giá hàng hóa nhập khẩu tăng cao.
Quota có thể trở thành rào cản đối với các nước đang phát triển vì các nước phát triển dùng với mục đích giới hạn hàng hóa được xuất vào thị trường lớn.
Từ bài viết trên đây hy vọng đã cung cấp thêm cho bạn những thông tin về quota là gì, phân loại quota và ưu nhược điểm quota. Có thể nhận thấy quota có những ảnh hưởng quan trọng đối với nền kinh tế của từng quốc gia và thị trường quốc tế.